راهنمای مدیریت تغذیه در ویروس کرونا (covid-19)

با توجه به ادامه دار بودن بحران کرونا ویروس سعی کرده ایم در مورد مدیریت تغذیه در ویروس کرونا مطالبی را جمع آوری و منتشر کنیم.

در تمامی این نوشته ها از سایت وزارت بهداشت به عنوان منبع استفاده کرده ایم

بنابراین آنچه در این نوشته می آید کاملا قابل استناد می باشد.

بیماری ویروس کرونا دارای طیف خفیف تا شدید است که می تواند نشانه هایی مانند:

سرماخوردگی، تب، سرفه، تنگی نفس و سایر مشکلات تنفسی را به همراه داشته باشد.

کلیه گروه های ستی می توانند تحت تاثیر این ویروس قرار گیرند

اما سالمندان، مبتلایان به بیمارهای قلبی عروقی، پرفشاری خون دیابت، آسم و مشکلات تنفسی و کبدی،

مبتلایان به نقص سیستم ایمنی بیشتر در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا هستند

بنابر این مراقبت از آنها و پیشگیری از ابتلا در این افراد کاملا ضروری است.

با توجه به عوارض ناشی از ابتلا ، مدیریت تغذیه در ویروس کرونا به شرح زیر می باشد:

توجه داشته باشید چه در شرایط عادی و چه در شرایط اضطراری لازم است

تعادل و تنوع در مصرف کلیه مواد غذایی رعایت شود.

دریافت کلیه ویتامین های مورد نیاز بدن برای افزایش سطح ایمنی و مقابله با بیماری و بهبودی از طریق منابع غذایی آن تامین شود

و منابع غذایی حاوی ویتامین ها و املاح هیچ گونه ارجحیتی بر یکدیگر ندارند.

از توصیه به مصرف کلیه مکمل ها در این شرایط خودداری شود

زیرا مصرف دوزهای بالای ویتامین و مواد معدنی اثر محافظتی ثابت شده ای در پیشگیری از بیماری های عفونی ندارد.

توصیه های تغذیه ای در بیماری های تنفسی:

۱- مصرف روزانه کربوهیدرات ها، به منظور تامین بخش عمده انرژی و برخی از مواد مغذی ضروری است.

این کربوهیدرات ها به دو شکل ساده و پیچیده دسته بندی می شوند که

مصرف انواع کربوهیدرات های پیچیده از جمله برنج، انواع نان سبوس دار (جوو سنگک)

و ماکارونی ترجیحا سبوس دار، رشته و غلات صبحانه، سبزی ها و میوه ها توصیه می شود.

۲-  به منظور سالم و قدرتمند نگه داشتن عضلات تنفسی، بیماران باید منابع غنی از پروتئین را حداقل دو واحد
در روز براساس گروه های غذایی و رهنمودهای غذایی ایران دریافت کنند.

بهترین منابع پروتئین ها شامل انواع گوشت ها ( قرمز، مرغ، ماهی و طیور)،

انواع حبوبات (لوبیا، ماش، عدس، نخود باقلا)، تخم مرغ، انواع لبنیات پاستوریزه ( پنیر، شیر، ماست، کشک و دوغ)

و انواع آجیل های بدون نمک می باشند. .

به منظور تامین بخشی از انرژی مورد نیاز روزانه و تامین برخی از اسیدهای چرب ضروری و ویتامین های
محلول در چربی باید روزانه از روغن ها و چربی های خوراکی استفاده شود.

روغن گیاهی یا روغن نباتی شامل آفتابگردان، سویا، پنبه دانه، زیتون، روغن گردو، کنجد، کلزا و … است.

روغن هایی مانند زیتون، کلزا، کنجد و روغن آفتابگردان و…….. برای سرخ کردن مناسب نیستند و برای پخت و پز مناسب ترند.

در ضمن این روغن ها به دلیل خواص آنتی اکسیدان های طبیعی مانند ترکیبات پلی فنلی و ویتامین E،

بتاکاروتن دارای ارزش تغذیه ای فراوانی بوده و باید در برنامه غذایی گنجانده شوند.

توجه داشته باشید: مصرف روغن ها و چربی های حیوانی شامل، کره، روغن ماهی پیه، دنبه و ……….. باید محدود شود.

موضوع مرتبط: نکات آموزشی پیشگیری از بیماری کرونا ویروس برای ورود و خروج از منزل

مصرف آب

مصرف مقدار مناسب آب باعث می شود ترشحات درون مجاری هوایی رقیق تر شده و راحت تر حرکت کنند

و تخلیه شوند.

مصرف ۶ تا ۸ لیوان آب و یا سایر مایعات به صورت روزانه توصیه می شود .

• مصرف ۴ تا ۶ وعده غذایی کوچک و با حجم کم در طول روز به جای مصرف ۲ تا ۳ وعده غذایی حجیم

توصیه می شود تا دیافراگم حرکت آزادانه به سمت بالا و پایین داشته باشد.

در صورتی که مصرف برخی مواد غذایی خام منجر به نفخ شدید و اختلال در تنفس گردید مصرف آنها را کاهش دهند.

غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی چربی و نمک است موجب تحریک سیستم ایمنی بدن می شود و می تواند

به ایجاد تورم و التهاب قسمتهای مختلف بدن و از جمله مجرای تنفسی و مسیرهای هوایی منجر شود.

بنابراین مصرف غذا های حاوی مقادیر زیاد سدیم در مواد غذایی مانند:

انواع کنسرو ها و شوری ها و غذاهای فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس باید محدود شود.

توصیه های تغذیه ای در بیماری های تب دار

عفونت ها منجر به افزایش متابولیسم بدن، تجمع مواد سمی در بدن، اختلال در تعادل آب بدن، اختلال گوارشی،

انهدام پروتئین های نسوج که حاصل آن دفع ازت از بدن است، می گردد.

بنابراین در مراقبت تغذیه ای بیماری های عفونی اولویت با تامین انرژی، پروتئین، ویتامین ها و املاح است.

 با بالا رفتن یک درجه سانتی گراد حرارت بدن، ۱۳ درصد متابولیسم بدن افزایش می یابد.

بنابراین مصرف آب و مایعات و غذا در حجم کم و دفعات بیشتر توصیه می شود. .

در مرحله حاد بیماری و هنگام تب ممکن است سدیم و پتاسیم به مقدار زیادی و به صورت عرق از بدن دفع

شود و مصرف سوپ حاوی نمک برای جبران سدیم ضروری است.

رژیم غذایی حاوی میوه (موز، آلو، زرد آلو، طالبی، کیوی، پرتقال)،

سبزی ها (اسفناج، جعفری، لوبیا، سبوس گندم هویج، کدو حلوایی، گوجه فرنگی وسیب زمینی)،

شیر و ماست برای تامین پتاسیم توصیه می شود.

 در یک فرد بیمار میزان نیاز به پروتئین افزایش می یابد بنابراین تامین پروتئین روزانه به ویژه از منابع

حیوانی مانند : انواع گوشت ها (قرمز، مرغ، ماهی، طیور)، انواع لبنیات پاستوریزه (پنیر، شیر، ماست، کشک و

دوغ) و تخم مرغ توصیه می شود.

مطلب مرتبط: راهنمای سفرهای درون شهری در زمان کرونا

مایعات

نوشیدن آب آشامیدنی سالم و سایر مایعات مانند شیر و دوغ به عنوان بهترین نوشیدنی توصیه میشود

تا بخشی از انرژی، پروتئین، بعضی ویتامین ها و مواد معدنی لازم را تامین کند.

نوشیدن مایعات به اندازه کافی و فراوان کمک به دفع سموم و حفظ ایمنی مناسب بدن می کند.

ویتامین A

کمبود این ویتامین منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود.

ویتامین A به جذب، هضم و ذخیره آهن در بدن کمک می کند و کمبود آن منجر به

کم خونی ناشی از فقر ویتامین A می شود که باید از طریق منابع غذایی حاوی آن تامین شود.

منابع غذایی آن به دو شکل منابع غذایی حیوانی و گیاهی است.

و منابع غذایی حیوانی از قابلیت جذب بهتری نسبت به منابع گیاهی برخوردار هستند.

منابع حیوانی به فرم فعال ویتامین A عمدتا در جگر، قلوه، زرده تخم مرغ، شیر و لبنیات پرچرب و کره وجود دارد.

منابع گیاهی به فرم کارتنوئیدها و به ویژه بتاکاروتن است بتاکاروتن هم یک آنتی اکسیدان قوی است

که به تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری های غیر واگیر کمک می کند

و عمدتا در میوه های رنگی و سبزی های زرد و سبز نظیر اسفناج، کاهو، هویج، کدو حلوایی،

زرد آلو، طالبی، موز، انگور، خربزه، خرمالو و انواع مرکبات است.

 ویتامین E

این ویتامین علاوه بر داشتن فعالیت آنتی اکسیدانی، به عملکرد سیستم ایمنی بدن نیز کمک می کند.

این ویتامین در روغن برخی از گیاهان یافت می شود.

روغن جوانه گندم، روغن فندق، روغن کانولا، روغن گلرنگ، روغن بادام، روغن هسته انگور

و روغن آفتابگردان از اصلی ترین منابع این ویتامین به شمار می آیند.

انواع آجیل (فندق، بادام، گردو)، اسفناج، کلم پیچ، سویا و سیب زمینی نیز دارای مقادیری از این ویتامین هستند.

ویتامین D

دریافت مناسب از منابع غذایی (ماهی های چرب، لبنیات و زرده تخم مرغ و قرار گرفتن در

مقابل نور آفتاب به صورت روزانه، در افزایش سطح ایمنی بدن کمک می کند.

ویتامین C

علاوه بر اینکه به عنوان یک آنتی اکسیدان است، مصرف این ویتامین باعث جذب بهتر آهن در بدن می شود.

نگهداری طولانی مدت در یخچال، پختن، گرمای هوا، نور و دخانیات باعث از بین رفتن این ویتامین می شوند.

منابع این ویتامین عبارتند از: انواع فلفل، سبزی های برگ سبز مانند اسفناج و سبزی خوردن،

توت فرنگی، گریپ فروت، گوجه فرنگی، انبه، لیمو، انواع کلم، سیب زمینی، هندوانه، مرکبات، کیوی

و دیگر میوه ها و سبزیها. اما شواهدی مبنی بر مصرف مکمل آن در درمان بیماری ویروس کرونا وجود ندارد.

ویتامین های گروه B

در تب نیاز بدن به انرژی افزایش می یابد و برای متابولیسم و سوخت و ساز نیاز به

ویتامین های گروه B افزایش می یابد که باید از منابع غذایی از جمله مصرف کافی سبزی ها به ویژه برگ سبز

و میوه ها، شیر و لبنیات، گوشت، دل و جگر، زرده تخم مرغ، غلات سبوس دار، حبوبات و مغزها تامینشود.

ویتامین B12

کمبود این ویتامین باعث پیشرفت سریع عفونت های ویروسی می شود. توصیه به تامین این ویتامین از طریق

منابع غذایی آن مانند پروتئین های حیوانی از جمله گوشت قرمز، ماهی و ماکیان، تخممرغ و لبنیات می باشد.

آهن

کمبود آهن باعث آسیب و تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود . آهن در منابع گیاهی و منابع حیوانی یافت می شود

منابع حیوانی: گوشت قرمز، مرغ و ماهی حاوی آهن هم است و منابع گیاهی مانند انواع سبزی ها، حبوبات،

میوه های تازه و خشک شده و غلات کامل آهن غیر هم دارند.

روی (Zn)

از نشانه های کمبود روی اختلالات ایمنی است و غذاهای غنی از روی شامل گوشت قرمز، مرغ،

ماهی، غلات کامل، حبوبات و تخم مرغ است.

 سیر، زنجبیل و سایر مواد غذایی توصیه شده اگر چه به دلیل ترکیبات خاصی که دارند می توانند در مقابله با

عفونتهای باکتریایی و ویروسی مفید باشند. اما شواهدی مبنی بر مصرف آن در درمان بیماری ویروس کرونا

وجود ندارد.

بزرگنمایی اثرات مفید سیر، زنجبیل و سایر مواد غذایی و مصرف بی رویه آنها می تواند

پیامدهای نا مطلوبی بر متابولیسم بدن و تداخل در جذب و تاثیر داروها و مکمل های تجویز شده داشته باشد.

بیشتر بخوانید: تفاوت کرونا با آنفولانزا و سرماخوردگی در چیست؟

ایمنی غذا

ویروس کرونا در شرایط انجماد بسیار پایدار است و می تواند

در دمای منفی ۲۰ درجه سانتی گراد تا دو سال می تواند زنده بماند.

ویروس کرونا ویروس سارس و مرس براساس میزان دما، رطوبت و نور ماندگاری متفاوتی دارند.

به عنوان مثال در دمای یخچال (۴ درجه سانتی گراد) ویروس کرونا مرس می تواند تا ۷۲ ساعت زنده بماند.

با توجه به اینکه ویروس کرونا در دمای پایین و فریز شده پایدار هستند بهداشت و ایمنی مواد غذایی می تواند

از انتقال آن از طریق غذا پیشگیری کند.

 ویروس کرونا به دمای معمولی پخت (۷۰ درجه سانتی گراد) حساس هستند بنابراین به عنوان یک اصل کلی

باید از مصرف محصولات حیوانی، تخم مرغ، گوشت قرمز، مرغ و ماهی خام و کامل پخته نشده اجتنابکرد.

در صورتی که محصولات گوشتی کاملا پخته باشد و با دست های تمیز آماده شود ایمن است.

به هنگام استفاده و آماده سازی مواد خام حیوانی (شیر خام و گوشت) یا سایر فرآورده های حیوانی برای

جلوگیری از آلودگی سایر مواد غذایی ضروری است دست های خود را کاملا بشویید.

از تخته و چاقو جداگانه برای خرد کردن گوشت خام و مواد غذایی پخته استفاده شود.

از بازارهای حیوانات زنده بازدید نکنید و از تماس مستقیم با حیوانات خودداری کنید.

 از ذبح، فروش، تهیه یا مصرف گوشت حیوانات وحشی یا حیوانات اهلی مریض و مرده با علل ناشناخته پرهیز

کنید.

در هنگام مراقبت و غذا دادن به بیمار و کودکان خردسال قبل و بعد از غذا دادن به آنها حتما دست های

خود و بیمار را ضدعفونی کنید. 

از ظروف، قاشق و چنگال شخصی استفاده شود.

امکان انتقال کرونا ویروس از طریق بسته های مواد غذایی وجود دارد. توصیه می گردد قبل از مصرف بسته

ها نیز شسته شود.

خرید مواد غذایی فله ای و یا باز ممنوع شود. 

از دست به دست کردن مواد غذایی و ساندویچ های خانگی و یا تهیه شده در مدرسه توسط دانش آموزان و

یا فروشنده جدا خودداری شود.

مدیریت تغذیه در ویروس کرونا موضوع مهمی است که در حال حاضر به اندازه کافی به آن توجه نمی شود.